ONDERZOEKSPROFIEL
MICHIEL A. HELDEWEG
[©Heldeweg.nl/Michiel]
Inhoudelijk-Profiel
[in opbouw]
Mijn
onderzoek richt zich, in abstracto, op
het primaat en de borging van het algemeen
belang, in het bijzonder op het raakvlak tussen overheid en samenleving resp.
overheid en markt. In feite betreft het twee vragen:
- in welke mate is de behartiging van het algemeen belang een exclusieve
overheidstaak?
- in welke mate en hoe wordt bij de behartiging van algemene belangen rekening
gehouden met de betrokken bijzondere belangen (van burgers en ondernemingen)?
Deze
thematiek leidt tot aandacht voor:
- algemene grondslagen van het staats- en bestuursrecht (vooral de basisconcepten, begrippen en beginselen;
zoals het legaliteitsbeginsel en de abbb, maar ook de aard van de publieke
rechtsbetrekkingen);
-
de wederzijdse typering van publiek- en privaatrecht (vgl. de gemene, gemengde en de
invullende rechtsleer en het beeld van de 'iustitia distributiva' versus de
'iustitia commutativa');
- de wisselende gedaantes van de overheid (vgl. openbare
lichamen, rechtspersonen en bestuursorganen);
- de vervlochten rechtsfiguren (vgl. besluiten
en beslissingen inzake het aangaan van overeenkomsten of het vergoeden van
schade);
- de relatie tussen de burgerlijke en de bestuursrechtspraak (vgl.
recours objectif en subjectif; formele rechtskracht).
Een bijzonder toepassingsgebied is de fysieke leefomgeving, oorspronkelijk strikt milieurecht, later ruimer als omgevingsrecht (waaronder ook ruimtelijke ordening en natuurbescherming), thans ook het bouwen. Dit terrein bevat bij uitstek veel vernieuwingsimpulsen die ook voor genoemde algemene vragen relevant zijn: nieuwe instrumenten vragen om herijking op kwestie van het primaat en de borging van het algemeen belang - ook overigens vanuit het perspectief van de toenemende vervlechting en zelfs integratie van die gebieden (denk aan de rol van het specialiteitsbeginsel).
Meer recent is, via de thematiek van de mastertrack MEL (management, Economics and Law), het accent ook in abstracto verschoven, namelijk naar concrete voorbeelden van 'marktwerking ter behartiging van het algemeen belang', zowel in de productie van fysieke diensten (energie, vervoer, telecom), als ook in de allocatie van publieke rechten (zoals bij quotering en emissiehandel).
Op beide terreinen ('omgeving/bouw'
en 'overheid en markt') speelt ook de europees/rechtsvergelijkende invalshoek
een steeds grotere rol.